Bóng đá hay còn gọi là “môn thể thao vua”, ngày nay đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của hàng tỷ người trên thế giới. Dù bạn là một cổ động viên cuồng nhiệt hay chỉ đơn giản yêu thích theo dõi các trận đấu đỉnh cao, chắc hẳn bạn từng thắc mắc: Bóng đá ra đời năm nào? Lịch sử phát triển của môn thể thao vua bắt đầu từ đâu? Bài viết này trang 90Phut TV sẽ đưa bạn ngược dòng thời gian, tìm hiểu nguồn gốc hình thành, sự lan tỏa và những dấu mốc quan trọng đã làm nên bóng đá hiện đại ngày nay.
Bóng đá ra đời năm nào?
Bạn có bao giờ tự hỏi, môn thể thao “vua” mà chúng ta say mê hàng ngày, đã ra đời như thế nào và vào năm nào không? Nó không chỉ là một trò chơi, mà còn là một câu chuyện lịch sử đầy màu sắc. Hãy cùng trang 90PTV khám phá hành trình kỳ diệu của trái bóng tròn nhé!
Khi nhắc đến lịch sử bóng đá, nhiều người nghĩ ngay đến nước Anh – nơi khai sinh ra luật bóng đá hiện đại. Tuy nhiên, trước khi bóng đá có luật lệ rõ ràng, nhiều trò chơi tương tự với quả bóng đã xuất hiện từ hàng nghìn năm trước tại nhiều nền văn minh khác nhau.
Theo các tài liệu khảo cổ, trò chơi giống bóng đá đã xuất hiện ở Trung Quốc từ thời chiến quốc (thế kỷ III TCN) với tên gọi “Túc cầu”. Người chơi dùng chân đá một quả bóng bằng da, nhồi lông hoặc lông thú, và cố gắng đưa nó qua một lỗ nhỏ trên lưới được treo trên cột. Túc cầu thậm chí từng được coi là một hình thức rèn luyện quân sự và xuất hiện trong đời sống hoàng cung.
Ngoài Trung Quốc, những trò chơi tương tự cũng tồn tại ở nhiều nơi khác:
- Ở Hy Lạp cổ đại có môn Episkyros, trong đó hai đội thi đấu trên sân kẻ vạch, cố gắng đưa quả bóng vượt qua vạch đối phương.
- Ở La Mã, người ta chơi Harpastum, một trò dùng bóng da nhỏ, kết hợp cả sức mạnh và chiến thuật.
- Tại Trung Mỹ, nền văn minh Maya và Aztec cũng có trò chơi dùng quả bóng cao su, trong đó người chơi phải đưa bóng qua vòng tròn gắn trên tường mà không được dùng tay.
Như vậy, có thể thấy bóng đá không phải do một quốc gia duy nhất phát minh, mà là kết tinh của nhiều trò chơi dân gian và nghi lễ từ khắp nơi trên thế giới.
Bóng đá ra đời năm nào dưới dạng hiện đại?
Mặc dù các hình thức đá bóng đã tồn tại từ xa xưa, bóng đá hiện đại với luật lệ chặt chẽ chỉ thật sự ra đời vào thế kỷ XIX tại Anh. Vậy bóng đá ra đời năm nào? Vào năm 1863, Hiệp hội bóng đá Anh (The Football Association) chính thức thành lập và ban hành bộ luật bóng đá đầu tiên. Đây được xem là cột mốc khai sinh của bóng đá hiện đại.
Bộ luật này quy định rõ ràng về:
- Kích thước sân.
- Số lượng cầu thủ.
- Việc cấm sử dụng tay (trừ thủ môn).
- Quy định về ghi bàn, đá phạt, phát bóng…
Chính nhờ sự ra đời của bộ luật năm 1863, bóng đá mới thoát khỏi tình trạng hỗn loạn của các trò chơi “đá bóng đường phố” vốn rất bạo lực, và trở thành môn thể thao có tính tổ chức, dễ dàng phổ biến rộng rãi.
Sự lan tỏa của bóng đá từ Anh ra toàn thế giới
Sau khi bóng đá hiện đại ra đời ở Anh, nhờ sự phát triển mạnh mẽ của đế quốc Anh cùng các chuyến hải hành và thương mại quốc tế, bóng đá nhanh chóng được truyền bá đến các châu lục khác.
- Cuối thế kỷ XIX, bóng đá lan sang châu Âu, đặc biệt là Ý, Tây Ban Nha, Pháp, Đức – những nơi sau này trở thành “thánh địa” của bóng đá thế giới.
- Ở Nam Mỹ, bóng đá du nhập vào Argentina, Uruguay và Brazil nhờ các thương nhân và thủy thủ người Anh. Chỉ trong thời gian ngắn, nơi đây đã trở thành vùng đất sản sinh ra vô số huyền thoại và đội tuyển vô địch thế giới.
- Châu Á cũng tiếp nhận bóng đá từ cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, với Nhật Bản, Trung Quốc, Ấn Độ và sau đó là Đông Nam Á.
Chính quá trình du nhập này đã biến bóng đá thành môn thể thao toàn cầu, vượt qua mọi biên giới văn hóa, tôn giáo và chính trị.
Sự hình thành các giải đấu bóng đá lớn
Để bóng đá trở thành môn thể thao vua, không thể thiếu vai trò của các giải đấu chuyên nghiệp, nơi tập hợp những đội bóng mạnh nhất, tạo nên sức hấp dẫn cuồng nhiệt.
- Năm 1871, nước Anh tổ chức FA Cup – giải đấu bóng đá lâu đời nhất thế giới, quy tụ các câu lạc bộ để tranh tài theo thể thức loại trực tiếp.
- Năm 1888, Giải vô địch bóng đá Anh (Football League) ra đời, đặt nền móng cho hệ thống giải vô địch quốc gia.
- Năm 1904, Liên đoàn bóng đá thế giới (FIFA) được thành lập tại Paris, với mục tiêu quản lý và phát triển bóng đá toàn cầu.
- Năm 1930, kỳ World Cup đầu tiên được tổ chức tại Uruguay, với sự tham gia của 13 đội. Đây là giải đấu quốc tế lớn nhất, mang tính biểu tượng cao nhất trong lịch sử bóng đá.
- Song song đó, các giải vô địch châu lục như Euro (1960), Copa America (1916), Asian Cup (1956) ra đời, góp phần đưa bóng đá phát triển mạnh mẽ khắp năm châu.
Lịch sử bóng đá Việt Nam
Vậy ở Việt Nam, bóng đá ra đời năm nào? Được biết bóng đá được người Pháp du nhập vào cuối thế kỷ XIX – đầu thế kỷ XX, trong thời kỳ thuộc địa. Ban đầu, bóng đá chỉ phổ biến trong các trường học, quân đội và cộng đồng người Pháp. Tuy nhiên, dần dần người Việt Nam bắt đầu tham gia và thành lập các đội bóng riêng.
- Thập niên 1920 – 1930, các giải đấu đầu tiên được tổ chức ở Hà Nội, Hải Phòng, Sài Gòn.
- Năm 1960, bóng đá Việt Nam bắt đầu có những bước phát triển rõ nét, đặc biệt là ở miền Bắc với nhiều giải quốc gia.
- Sau 1975, bóng đá thống nhất trên toàn quốc, mở ra kỷ nguyên mới.
- Năm 1991, đội tuyển Việt Nam trở lại sân chơi quốc tế tại SEA Games 16.
- Năm 1995, Việt Nam gia nhập AFF, thường xuyên góp mặt tại các giải Đông Nam Á.
- Nếu thường xuyên theo dõi truc tiep bong da cũng nhớ từ năm 2018, bóng đá Việt Nam bùng nổ với chiến tích của U23 tại Thường Châu, sau đó là chức vô địch AFF Cup 2018, lọt vào vòng loại cuối cùng World Cup 2022.
Những huyền thoại làm nên lịch sử bóng đá
Khi nhắc đến lịch sử bóng đá, không thể không kể đến những ngôi sao huyền thoại – những người đã nâng tầm môn thể thao này.
- Pelé (Brazil) – “Vua bóng đá” với 3 lần vô địch World Cup.
- Diego Maradona (Argentina) – thiên tài với “Bàn tay của Chúa” và bàn thắng solo kinh điển năm 1986.
- Johan Cruyff (Hà Lan) – người khai sinh “Bóng đá tổng lực”.
- Michel Platini (Pháp) – biểu tượng thập niên 1980.
- Cristiano Ronaldo và Lionel Messi – hai siêu sao vĩ đại nhất thế kỷ XXI, phá vỡ mọi kỷ lục và thống trị bóng đá thế giới suốt hơn một thập kỷ. Vì thế nếu thường xuyên cập nhật livescore kết quả bóng đá hiện đại không thể không biết 2 siêu sao này!
Kết luận
Trên đây là toàn bộ giải đáp về “Bóng đá ra đời năm nào?” được trang 90Phut TV tổng hợp. Với những thông tin này bạn có thể khẳng định rằng bóng đá hiện đại chính thức xuất hiện năm 1863 tại Anh, khi Hiệp hội bóng đá Anh ban hành bộ luật đầu tiên. Tuy nhiên, lịch sử bóng đá có nguồn gốc lâu đời hơn nhiều, bắt nguồn từ các trò chơi dân gian ở Trung Quốc, Hy Lạp, La Mã và nhiều nơi khác.
Từ một trò chơi đường phố, bóng đá đã trở thành môn thể thao toàn cầu, mang lại niềm vui, cảm xúc và sự đoàn kết cho hàng tỷ người. Chính vì thế, bóng đá không chỉ là một môn thể thao, mà còn là một phần văn hóa nhân loại – một di sản sống mãi với thời gian.
